Gasten van de Abdijhoeve komen graag een of meerdere van onze getijdendiensten meemaken. Veel mensen voelen zich thuis bij de gezongen gebeden die door koor en voorzanger heen en weer, in afwisseling en regelmaat, gezongen worden. Ze geven rust en nemen je op in een bepaald ritme. Maar wat zijn de getijden eigenlijk, wat is de bedoeling van deze dagelijkse gebedsdiensten?

Vanaf het begin hebben christenen de gewoonte gehad om meerdere malen per dag voor gebed samen te komen. Ze gebruikten als teksten de psalmen, de 150 liederen of gedichten die je in de Bijbel vindt.  Ze zijn gemaakt voor de tempelliturgie, voor de pelgrimstochten naar Jeruzalem, als uitdrukking van menselijke ervaringen: dankbaarheid, verwondering, lofprijzing maar ook verdriet, eenzaamheid, zich bedreigd voelen, wanhoop. Alle menselijke levenssituaties en emoties vinden we terug in de psalmen.

In de Regel van Benedictus vinden we beschreven hoe de diensten in de kloosters zijn uitgegroeid tot zeven dagelijkse gebedsmomenten en één nachtelijke dienst, een vigilie of gebedswake. Benedictus stelde deze diensten samen uit de 150 psalmen die hij allemaal zong in de loop van een week. Daarnaast gebruikte hij liederen, antifonen,  en Bijbellezingen. De monniken beschouwden dit als hun belangrijkste werk, het Opus Dei, het werk voor God. Zo was het 1500 jaar geleden in de tijd van onze stichter Benedictus en zo is het ook nu nog.

Er is wel wat veranderd. Wij zingen geen acht diensten meer, maar vijf, vermeerderd met de dagelijkse eucharistie. Wij beginnen om 6.00 uur met de lezingendienst, een sobere viering met enkele psalmen en twee langere lezingen, één uit de Schrift en één uit een ander geestelijk werk. Ook langere stiltes maken deel uit van deze vroege dienst die eigenlijk nog bij de nacht hoort. Het is een waken, luisteren, stil zijn en ons hart op het geheim van God richten. Een groot deel van het jaar is het nog donker. Daarna ontbijten de monniken en houden zich met persoonlijke en praktische zaken bezig. Om half 8 volgt dan de Morgendienst, ook wel de Lauden genoemd. De psalmen worden nu op feestelijker melodieën gezongen, hun inhoud sluit ook meer aan bij het begin van de dag en het eerste zonlicht. Een vast element is de lofzang van Zacharias waarin gezegd wordt: ‘In zijn milde erbarming heeft God ons bezocht, als de dageraad verschijnend aan de hemel’. Als er die dag een heilige herdacht wordt komt dan aan de orde in de lezing, de antifoon en het slotgebed.

Om 12.15 uur hebben we dan een Middaggebed, met drie psalmen en een korte inspirerende lezing. Het is een rustpunt midden op de dag, meteen voorafgaand aan het middagmaal. Aan het eind van de middag, als de dag alweer ten einde loopt, worden de Vespers, het Avondgebed, gevierd. De Lauden en de Vespers zijn de belangrijkste getijdendiensten, waarbij de kaarsen ontstoken worden, er mooie gezangen gezongen worden en soms ook wierook gebruikt worden. De Vespers markeert het einde van de dag, het ondergaan van de zon, de tijd voor rust. De Lofzang van Maria is het hoogtepunt van deze dienst, waarin Maria God dankt voor de grote dingen die hij in en door haar gedaan heeft.

De laatste korte dienst is de Dagsluiting of Completen, bedoeld als gebed kort voor het slapen gaan, waarin wij met Christus onszelf aan God toevertrouwen, in dankbaarheid voor de dag die achter ons ligt. Zo heeft elke getijdendienst zijn eigen sfeer: elk moment van onze dag is een geschenk van God, maar ook een opdracht om in liefde en toewijding te leven.

Als monniken zijn we blij deze dagelijkse diensten te mogen vieren en wij zijn ook blij dat velen van u komen meebidden en -zingen.

Br. Johan te Velde