Op 28 december 2020 werd in de Benedictuskapel van de Abdijhoeve het glasraam geïnstalleerd dat ons is geschonken door een van onze vrijwilligsters, Marina Poussart.
Het eindresultaat zou je kunnen samenvatten met: de schepping van de wereld. Het Bijbelse verhaal van de schepping uit Genesis, hoofdstuk 2 past hier heel goed bij: “De Heer God liet uit de grond allerlei bomen opschieten, aanlokkelijk om te zien en heerlijk om van te eten; daarbij was ook de boom van het leven midden in de tuin en de boom van de kennis van goed en kwaad.”
In het raam kun je drie dimensies onderscheiden: (onder) de aarde, boven de aarde en de hemel die alles omspant. De boom staat geworteld in de grond waarin ook allerlei zaad ontkiemt. Daarboven groeien bloemen en planten en de blauwe lucht overkoepelt het geheel. Tussen aarde en hemel zijn verschillende jakobsladders opgericht die de verbinding van natuur en bovennatuur symboliseren. Ze duiden op de spirituele weg die ieder mens moet gaan. In de Bijbel lezen we dat Jakob, de zoon van aartsvader Isaak, in een droom een ladder zag die op de aarde stond en waarvan de top tot in de hemel reikte en waarlangs Gods engelen op en af gingen (Genesis 28, 11-12).
In het evangelie volgens Johannes betrekt Jezus dit beeld op zichzelf. Hij is, als de mens geworden Zoon van God, de ‘ladder’ waardoor hemel en aarde definitief met elkaar verbonden zijn. Door zijn sterven aan het kruis is Hij zelf ook de ware ‘levensboom’. Aan de vruchten van eeuwig leven hebben wij dankzij Zijn opstanding uit de dood voorgoed deel gekregen. Daarom bevind zich boven in het middenpaneel van het raam ook een gestileerde kruisafbeelding.
In de ‘Regel voor Monniken’ van de heilige Benedictus is sprake van de ladder met twaalf sporten: de trappen van nederigheid. De mens klimt op tot de volmaakte liefde door af te dalen in zijn eigen menselijke werkelijkheid langs de stijlen die ons lichaam en onze ziel verzinnebeelden. Door vrede te sluiten met onze broosheid en eindigheid kunnen we de ladder van ons leven oprichten naar de hemel, symbool van onze voltooide omvorming in liefde, in vereniging met God, met alle mensen en met heel de schepping. Net als de boom moeten wij geaard zijn: geworteld staan in onze menselijkheid, maar met onze kruin in de hemel staan: verbonden met de Eeuwige. In die zin straalt het raam ook eenheid uit.
Het raam vertelt dus meerdere verhalen. Genesis is er in te vinden maar ook de Jacobsladder. De levensboom kun je ook zien als een labyrint van een eindeloze lijn. De kijker kan zijn eigen verhaal zoeken of maken.
Het hart van het raam is ‘gefused’. Een techniek waarbij kleine stukjes gekleurd glas op het glas gesmolten worden. Een deel van het glas is bewerkt met grisaille waardoor de structuur van het reliëfglas benadrukt wordt en het gekleurde glas een dimensie extra krijgt door de schilderachtige lijnen. Naast het grote raam hangt een kleiner glas in lood object. Een Sedes Sapientiae, zoals er op meerdere plekken in het klooster te vinden is, in een ontwerp van Jean Colen. De drie cirkels symboliseren Maria, het Jezuskind en de wereldbol.
De boom bevat in het centrum enkele spirituele regels. Voor een ervan werd zenmonnik Ben Claessens aangezocht. Zijn gedachte in het raamwerk is: Van de eeuwige Bron is niets en niemand uitgesloten.
Feesticonen
In de Benedictuskapel bevindt zich een twaalftal iconen die in de Grieks-Orthodoxe Kerk de “dodekaorton” worden genoemd. Dit zijn de iconen die bij de twaalf voornaamste feesten van de Oosterse liturgie behoren en een plaats hebben in de iconostase van alle Orthodoxe kerken. Ze beelden de loop van de heilsgeschiedenis uit vanaf de aankondiging van Jezus’ geboorte aan Maria tot en met de ontslaping van Maria. In een Griekse kerk bevindt de rij met feestikonen zich direct boven het onderste deel van de ikonostase – de wand met de koninklijke deuren en de despotische ikonen. Vaak wordt met deze rij de ikonostase afgesloten.
De serie stamt van de hand van de heer Jan van Biezen uit Wassenaar. Samen met zijn echtgenote heeft hij ze in juni 2021 aan de abdij overgedragen. Wij voelen ons zeer vereerd met deze bijzondere schenking. Jan van Biezen (1927) was een bekende hymnoloog en orgeldeskundige die een belangrijk aandeel had in de totstandkoming van het Liedboek der Kerken in Nederland. Hij droeg de Abdij een warm hart toe en was zeer gelukkig met de plaatsing van deze door hem geschreven iconen in onze Benedictuskapel. Een maand na de overdracht, op 24 juli 2021 is hij plotseling overleden op 93-jarige leeftijd.
Crucifix
Het keramisch crucifix is een creatie van de benedictines Hildegard Michaëlis (1900-1982). Zij was kunstenares en bekend vanwege haar prachtige weefsels. Met veel liefde en vakmanschap maakte ze prachtige werken welke ze verkocht aan kerken en bisdommen. Zelfs in het Vaticaan maakte men gebruik van haar creaties. In 1935 besloot zij om een klooster te stichten in Egmond-Binnen, het Liobaklooster, waar haar creatieve inspiratie nog altijd levend wordt gehouden. Het kruis is door de maakster geschonken aan Dom Rien van den Heuvel, oud-abt van onze abdij.